Главная | Мой профиль | Регистрация | Выход | Вход | RSS Воскресенье, 06.10.2024, 01:40
Вы вошли как Гость | Группа "Гости"Приветствую Вас Гость

HEKAYƏLƏR

Главная » Статьи » HEKAYƏLƏR

В категории материалов: 97
Показано материалов: 21-30
Страницы: « 1 2 3 4 5 ... 9 10 »

байраглары байраг едян цстцндяки гандыр,

бу торпаг яэяр уьрунда юлян варса ватандыр.

Щеч билмирям йолум щарады. Лакин шяряфли бир йолун башланжыьында олдуьуну дцшцндцм. Ялиня силащ алараг архада галанларына, онларын йолуну эюзляйянляря, наращат бахышлара, булуд кими долан эюзляря, кюксцндян чыхмаьа щазыр олан ниэаран црякляря, узанан голлара, «Эетмя. Мяни тяк гойма. Бирдян гайытмарсан, мяним эцнцм нежя олар?», «Ай бала, мяня йазыьын эялсин, сяндян башга кимим вар. Эюзцмцн аьы-гарасы тякжя баламсан. Бала даьы чякдирмя мяня». - дейян дилляря мящял гоймадан, узун йола чыханлара гошулдум. Танрынын бяйяндийи, бюйцк саваб сайдыьы, мяшяггятляр дяф едяжяк, мцшкцл, мцшкцл олдуьу гядяр дя фярящли бир ямяля гол чякдийими дцшцндцм. Йолчусу олдуьум узун йолда няляр эюрмядим, нялярдян кечмядим, ня язиййятляр чякмядим, щансы мящрумиййятляр иля гаршылашмадым, бир сюзля зцлмят эежя кими гара сачларым ики илдя бош йеря аьармады. Бу йолда мяня бялядчилик едянлярин бязиляри голларымын арасында эюзлярини ядябиййян йумараг, даьларда, дярялярдя Вятян дашына чеврилди, башымын цстцндян амансыз дцшмян мярмиляринин, эцлляляринин выйылдамаьына, айаьымын алтында партлайан миналара  бахмайараг, дири эюзлц дюйцшя атылдым. Бу ики илдя ня гядяр дцшмян вурдуьуму хатырламырам. Бялкя он няфяр олар, чох олмаз. Амма ганлы-гадалы саваш мейданында мяним дцшмяни юлдцрмякдян дя шяряфли бир башга вязифям вар иди. Мян йайын истисиня етина етмядян,  айаьымын дярисиня йапышан ясэяр чякмясинин ичиндя шишян, гызаран, эюйярян бармагларымын аьрысына бахмадан, алнымын тяриндя исланан, гышда ися тябиятин шылтаглыьына давам эятирмяйян, цшцйян жисмимя исти йорьан ола биляжяк цч рянэли байраьымы дашыйан Байрагдардым. Дюйцш башланан кими юндя эедян мян идим. Бу йолда мяня йолдашлыг едянлярин дюйцш язмини йцксялдян мян идим. Бу йолда мяня щавадарлыг едян достларым йцксякликляри, кяндляри, Хожавянди ермяни ишьалындан азад едяндя ися ряшадят, жясарят иля йоьрулан зяфяр таьыны щямин йцксякликляря, кяндляря, Хожавяндя санжан мян идим. Щямин йолларда ня гядяр йаьы дцшмяни ганына гялтан елядийими хатырламасам да, бялкя щямин йолда эедян дюйцшлярдя щялледижи мцдафия, щцжум бажарыьы нцмайиш етдирмясям дя, гялябянин ляззятини дуймаг, достларыма эюря фярящ щисси кечирмяк биринжи мяня нясиб олурду. Бу жцр сечим ядалятли идими, билмирям. Щярдян гаш гаралан заман щярби дцшярэямизин йахынлыгда йерляшян, сейряк аьажлар иля долу мешядя аьжагайын аьажынын алтында яйляшяряк, папиросу папироса жалайар: 

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 211 | Добавил: danimarka | Дата: 20.09.2010

Уьурлу дюйцшдян сонра байраьы тяйин олунан йеря санжмаьа лайиг оланлар о гядяр чохдур ки, арамызда. Бяс ня цчцн мян бу шяряфя лайиг эюрцлмялийям? – дейя юзцмц достларымын гаршысында эцнащкар санырдым. Ящмяд адлы бир Гарабаьлы баласы варды арамызда. Кимляри ися дядя-баба йурдуна эюря айыран бу ибарядян  ня гядяр зящлям эется, онун ясли Гарабаьдан иди. Буну щеч ким инкар едя билмязди. Бу йола чыхмаздан яввял мцщарибянин сямум йели илк юнжя онларын комасынын цзяриндян кечмишди. Евдя олмадыьы цчцн бу рузэар ону щаглайа билмяди. Фягят, евя дюняндя ися она доьма олан сималардан щеч бирини тапмады, йаныб кцля дюнмцш комасындан савайы. Чадырлара чякилиб йеримизя узананда о, архасыны мяня тяряф чевириб, бир вахтлар район мяркязиндя чякдирдийи аиля рясминя еля щей бахар, ясэяр йолдашлары онун сясини ешитмясин дейибян бяттанийянин бир ужуну аьзына тыхайараг, пясдян зарыйарды. Ящмядин гяддар дцшмяня гаршы нифряти онун шяхси фажияси иля, йахынларынын, доьмаларынын тяляфатындан сонра йердя галан вя ону щяр ан эюйнядян аьры-ажы иля йоьрулмушду. Вя мян бизим щеч биримизин дцшмяня онун гядяр нифрят етмядийини дцшцнцрдцм. 90 йашлы бабасыны 1918 жи илдя дири-дири тонгалда йандырмышдылар ермяниляр. Демяли, нясилдян галан биржя Ящмяд иди. О да бу йолун сонуна шяряфля чыхмаьа жан атырды. Щамымыз кими. Бир няфяр кими.

Гой бир мцщарибя битсин, щямин эцн щарда бир щцндцр тяпя эюрсям онун башына дырманыб вар эцжцмля баьыражам. Тонгалда йанан бабамын, мярмийя гурбан эедян язизляримин рущларына эюзайдынлыьы веряжям. Онлары биздян сонра эялян нясиллярин, мяним ювладларымын дцнйадан накам эетмяйяжякляриня, доьма дядя-баба йурдунда горхусуз-щцркцсцз юмр сцряжякляриня инандыражам. Онлар мяним сясими-цнцмц ешидяжякляр. Онлар да мянимля бирликдя севиняжякляр гялябямизя. – дейирди.

Ертяси эцн йеня дя чийин-чийиня жябщянин тозлу-торпаглы жыьырлары иля аддымламалы олдуг. Йеня дя дцшмян иля цз-цзя, эюз-эюзя эялмяли олдуг. Йеня дя ужсуз-бужагсыз вятян торпаьында шящидляр вердик. Щяр дяфя юзцмц дюйцшцн мяркязиня атмаг истяйяндя мяни дцшмян эцллясиндян дяфялярля горуйан, щярдян ися эюзлянилмяз тящлцкяли аддымларыма ясябляшяряк мяня

     Сян бизя щяля лазымсан. Эюр сяня ня кими бир аьыр, щям дя важиб иш тапшырмышыг. Дцшмянин юнцня башыловлу чыхмагданса, ялиндякиндян муьайат ол. – дейя ажыгланан да Ящмяд иди.

Цч саатлыг савашдан сонра торпаьын тозу щаванын думанына гарышанда, инсанын няфяс йолларына ишляйян, башыны дюндярян, инсаны бир эюз гырпымында боьан, зящярляйян барыт гохусундан тянэяняфяс оланда, гаты аь думанын ичиндян бир сима эюрцндц:

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 201 | Добавил: danimarka | Дата: 20.09.2010

     Бурда нюш дайанмысан? Дюйцш бизим цстцнцйцмцзля битди. Йцксяклийи алдыг. Диггятля бах. Ора йох, сола бах, сола. О тяпяни эюрцрсянми? Орайа дырмана билярсян? – дейя сорушду. Мян разылыгла башымы тярпятдим. О ися жавабында: - Онда тяляс. Галх ора! Байраьы санж! – деди.

     Тяпяни эюрцрям, – дейяндя бир гядяр мцбалиьяйя йол вердим. Елядир эюрцрдцм, амма о гядяр дя айдын шякилдя дейил. Бу думан, барытын тцстцсц, тозанаг лап мяни дилхор елямишди. Эюзлярим йашарырды. Палтарымын ятякляри иля онлары овушдура-овушдура галмышдым. Щансы сямтя эеджяйими билмирдим. Фырфыра кими йеримдя фырланырдым. Еля бу дямдя, йяни башым юзцмя гарышан анда мяня таныш олан, чох таныш олан бир сяс ешитдим. О сяс зарыйараг кими ися кюмяйя чаьырыр, бялкя дя «чыьыры, сямти эюрцнмяйян бу йолда тяк галмышам, щардасыныз?» – дейя сормаг истяйирди. Ялими алышыб-йанан эюзляримдян чякиб, кор-кораня сяс эялян истигамятя доьру бир айаг, бир айаг аддымламаьа башладым. Беш-он аддым эетмиш думанын арасындан бир ганлы ял  мяним чякмямдян йапышды вя тцкляри црпядижи бир сяс чыхарды. Мян байраьы бир кянара гойуб она тяряф яйилдим вя гаршымда эетдикжя сейрялян думандан мяня бахан… йаралы Ящмяди эюрдцм.

     Сяня ноолуб? Вурублар? – дейя сорушдум.

О, бир кялмя демядян жадар-жадар олмуш, беш йердян партламыш додагларыны йалады. Артыг барытын да тцстцсц сейрялмяйя башламышды. Бу дяфя мян ялими онун йахасына атанда, ялимин исти майейя буландыьыны щисс етдим. Онун синясинин, гарнынын сайсыз-щесабсыз эцллялярдян дялик-дешик олдуьуну эюрдцм. Щяр щалда, онун ган ичиндя олмасы мяни беля дцшцнмяйя вадар етди. О, няфясини аьыр-аьыр дяриб, гара гыздырмадан титряйян адам кими

Ща-райа эедир-сянн? – дейя сорушду.

Байраьы, байраьы санжмалыйам. – дейя эюз йашларымы сахлайа билмядим. О:

Аьлама, байраг щаны? – дейя хябяр алды.

Будур, бурдады. – дейя ону торпагдан галдырараг, ялимя алдым. Ящмяд аьыр-аьыр башыны булады.

Ся-ня дедим ахы он-дан муьайат ол. – дейя наразылыьыны билдирди. Сонра ися; - Тяляс, ахтардыьын тяпя гар-шындады. Вязифяни йе-риня йе-тир, – деди.

Мян байагдан кор йолчу кими эяздийим тяпянин гаршымда нежя жанландыьыны эюрдцм. Башымы ашаьы дикиб Ящмядин эцляр цзцня бахдым. Онун симасында юлцмцн амансыз ялляри эязиширди. Мян бир она, бир дя гаршымдакы тяпяйя бахыб долухсунмуш бир щалда;

     Мянимля эедярсянми? – дейя сорушдум. О, «щарайа?» дейя сормаьа мажал тапмамыш эюзцмцн ишаряси иля тяпяни эюстярдим. Бурада артыг сюзя щажят йох иди. Ящмяд ня демяк истядийими чох эюзял анлады. Мян ону архама алараг бу дяфя артыг зарымаьына мящял гоймадан тяпяйя дырманмаьа башладым. Йол щяр икимизя узаг, чятин эюрцндц о анда. Айаглары айагларына долашан мян дя, дишини сыхараг дюзцлмяз аьрыйа таб эятирян Ящмяд дя: «Юлцм тялясмясин гой» – дейя пычылдайараг тяпянин башына дырманмаьа тялясирдик. О, биржя дяфя мяня; «Тез еля!» - дейя билди. Мян ися «Аз галыб» - дейя жаваб вердим. Бу бизим арамызда сонунжу диалог олду. Ящмяди тяпянин башында торпаьа гойдум. Онун эюзляри аьыр-аьыр ачылыб-йумулур вя узаг сяфяря чыхмаьа щазыр олмасына бахмайараг, санки юлцм мяляйиндян бир анлыг рцсхят диляйирди. Мян байраьы она ютцряряк: 

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 203 | Добавил: danimarka | Дата: 20.09.2010

     О, сяниндир! Санж байраьы! Буна сян мяндян дя артыг лайигсян. – дедим.

Ящмяд байраьы ганлы яли иля мяндян алыб ону кюксцня сыхды, сонра ися саь бюйрц цстя ганрылыб байраьы низя кими торпаьа санжды. Ящмяд кцряйини торпаьа гоймады. Мян цряйимдя: «Битди, щяр шей битди» - дейя дцшцняркян, онун эюзлярини йумараг цзцнц вятян торпаьына сюйкяйяжийини эюзляйяркян, о, мяним фикирляшдийимин там яксиня олараг башыны йахыра галдырды вя…Вя Танрынын она бу анда юлцм вадисиня доьру сонунжу аддымыны атмаздан яввял вердийи сон фцрсятдян йарарланараг, няфяс долусу баьырды. Ящмядин сяси, мяня доьма олан сяси онун созалмыш додагларында донуб галды. Мян щямин дягигя достумун жийярляриндян дейил, цряйиндян гопан бу щайгыртынын даьлары, дашлары нежя лярзяйя эятирдийини эюрдцм вя бабасынын, язизляринин рущуна нежя эюзайдынлыьы вердийини дуйдум. Бу анда онлар да чох эцман ки, онун пишвазына эялмишдиляр. Йохса эюзлярини гапамадан щяйата ялвида дейян Ящмядин симасындакы тябяссцм мяня бу гядяр тясялли вермязди.

Будур, о йолу сона гядяр эетмяк мяня нясиб олмады. Инди шящярин сайсыз-щесабсыз йолларында тцфейлиляр кими доланырам. Инди гойнунда бюйцйцб, баша чатдыьым шящяр дя йад эялир мяня. Инди мян шящярин сакинлярини дя танымырам. Щамы лагейд, биэаня, фяргли олуб. Мяним даща бу йолларда изим эюрцнмцр. Мян изими о йолларда, даьларда, дярялярдя гойуб эялмишям. Мян изими Ящмядин баш гойдуьу тяпянин башында торпаьа эюммцшям. Мян изими аддым-аддым кечяряк архада гойдуьум кяндлярдя, йцксякликлярдя, Хожавянддя итирмишям. Бир дя мяня бу йолда йолдаш оланлар иля эерийя дюняряк изими тапмаг нясиб олажагмы? Билмирям. Бу эцн йол кянарында сатылан балажа байраглары эюрцб дцшцндцм ки, онун дяйярини бир манатла юлчянляря цзцмц тутуб бунлары демяк истярдим. «Сиз, ей чюряйини йейян, суйуну ичян, щяр жцря наз-немятляриндян бящрялянян, ращат-ращат кцчяляриндя доланан намусу, вижданы пара иля пул ия юлчцлян «Вятян ювладлары», ян нящайят ися шящидляримизин, дюйцш йолдашларымызын бюйцк севэи иля йанашдыглары, онун бир дяфя щавада дальаланмасы иля гейри-бярабяр бир саваша аслан кими атылдыглары, сон няфясдя ися ону юзляриня кяфян сайдыглары байраьы алвер щядяфиня чевирян «вятян ювладлары»! Мян щягигятян дя сизин щалыныза ажыйырам. Бир эцн достум мяни ялимдяки байраьы кянара дейил, инди йаьы дцшмян ялиндя инлийян вятян торпаьына гоймаьымда гынады. Щалбуки, мян ондан ютрц жанымдан беля кечмяйя щазыр идим. Ей миллятимин гурур рямзиня бармагарасы, ришхяндля, истещзайла бахан сизляр! Бир щалыныза бахын. Сизя чюряйи верян байрагды. Бу эцн пиштахта цзяриндя Гарабаьдан Нахчывана кими, Зянэязурдан Ширвана кими вя даща щаралара кими узанан бир яразини бир дяфя доьмасы иля аьушуна ала биляжяк шяряфими, ляйагятими, байраьымы балажа-балажа щиссяляря айырыб сатан вятян оьлу сабащ дар айагда вятянини сатмазмы? Сизляр бизим щямин йол бойу кечирдийимиз фяхарят щиссиндян узагсыныз! Сизин гялбинизя вятян севэиси, вятян ешги йад олдуьу кими бу вятян дя сизя йадды. Вя мян бир она шадам ки, сизин мяним кими, мяним достларым кими ожаьы сюнмцш вятян торпаьында гойуб эялдийимиз, инди ися сораьына дцшяряк эери дюнцб дя, ня заманса тапажаьымыз изиниз олмайажаг. Изсиз-сорагсыз эедяжяксиниз бу дцнйадан. Изсиз-сорагсыз».

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 179 | Добавил: danimarka | Дата: 20.09.2010

     Баба, бу бир гарыш торпагда наьайрырсан? – дейя марагла эюзлярини гыйараг бабасына тамаша едян балажа Мяфтун мунжуг кими дишлярини аьартды.

     Ня едясийям ки, баласы, эюрмцрсян аьажын дибини белляйирям. Бах, щаванын гаралмаьына да лап аз галыб. Амма щеч бир ишими чатдыраммырам. Эяряк о башдакы лякляря дя гуллуг еляйим, – дейян баба бир гядяр узаьа ишаря етди. – Эялсяня бу гоъа бабана кюмяк еляйясян? Онсуз да сящярдян ушагларла гачды-тутду ойнамагдан лап ялдян дцшмцсян. Ортада газанжын ноолуф? – дейя баба мящяббят долу эюзлярини нявясинин эцляр цзцня зилляди. Ушаг зяриф чийинлярини чякяряк, пясдян;

     Щеч ня, – деди.

     Щя, еля ися бах, о балаъа ведряни су иля долдуруб бяри эял. Ляйянин ичиндяки гайчыны да унутма. Бу тяряфдяки аьажлары будамаг лазымды, – демякля нявясиня эюстяриш верди. Мяфтун бир эюз гырпымында бабанын дедикляриня ямял едиб гайчыны жибиня сохду, балажа ведряни ися су иля долдурараг, ону айаглары бири - бириня долаша-долаша бабасына чатдырды. - Ай саь ол. – дейя баба разылыг етди. – Сян ки ямялли-башлы бюйцмцсян. Мяним еля сянин кими кюмякчийя ещтийажым вар. Амма арабир наняжиблик еляйиб ушаглар иля ойнамаьа гачмасан.

     Баба, дай елямярям. – дейя Мяфтун сюз верди. Лакин бабасынын гымышдыьыны эюржяк; – Баба, мяня инанамырсан? – дейя инжик тярздя сорушду.

     Бый, о ня сюздц, а бала? Инанырам, баласы, ахы нийя дя инанмайым. Анжаг сюз верирсянся, сяня олан етимады доьрултмаг цчцн сюзцнц тутмаьы да бажарасан эяряк. Йохса бир дяфя итирилян етибары сонрадан  газанмаг чох чятин олур. Баша дцшдцнмц?

     Дцшдцм, – дейян Мяфтун башыны йеллятди. Аьажларын белини белляйян, будагларыны будайан баба нящайят ки, лякляря йахынлашды. Физулини тярк едян заман Сялакятин кяндиндя узун илляр йашайан ихтийар, инишилдян комасында габыьы гопмуш долабын ряфиндя сахладыьы эцл-чичяк тохумларыны нимдаш палтосунун жибиня сохуб евиндян чыхмышды. Инди бу тохумлары гачгын дцшдцйц вя щяля ки ялимиздя галан Физулинин диэяр кяндиндя жцжярмяк иля мяшьул иди. Сыьынажаг тапдыьы кяндин торпаьында тясадцф олунмайан эцлляря, чичякляря инди бурада ихтийар баьбанын зящмяти сайясиндя раст эялмяк оларды. Мяфтунун бу чичяклярдян олдугжа хошу эялярди. Бабасынын цмумиййятля, баьа бу гядяр жан йандырмасы, она севяряк гуллуг эюстярмяси нядянся гол-ганад верярди Мяфтуна. Бурада бабасынын битирдийи щяр чичяк щаггында мялуматы варды. Тякжя гожа бабанын нимдаш пенжяйинин ич жибиндя язилмиш, цтцсц чохдан позулмуш йайлыьын ичиндя сахладыьы вя арабир бу йайлыьы ещтийатла ачараг, балажа тохумларыны эюздян кечиряряк долухсундуьу о тохумлар барядя бир сюз сорушмаьа цряк елямямишди. Лакин бир сящяр нювбяти дяфя бабасынын чай сцфряси архасында онлары овжунда мющкям сыхараг бир дя нязярдян кечиртдийини эюрян Мяфтун гяфилдян:

     Баба, бунлар няди беля? Бу да чичякди? – дейя сорушду. Баба башыны аьыр-аьыр галдырараг, ащястя-ащястя кюкс ютцрцб, чайдан бир гуртум ичидикдян сонра;

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 412 | Добавил: danimarka | Дата: 20.09.2010

     Елядир, баба гурбан. Чичякди. Адына да «хары бцлбцл» дейирляр, – дейя йайлыьы ещмалжа бцкяряк, ону йенидян пенжяйинин ич жибиня гойду.

     Бя ону нийя баьда якмяйибсян? – дейя марагла сорушан Мяфтун эюзлямядийи бир жавабы ешитди.

     Дцз он илдир ки, бу тохуму бир илдян бир дяфялярля жцжяртмяйя чалышмышам. Амма ня иллащ еляйирямся, хары бцлбцл бу торпагда эюйярмир ки, эюйярмир. Билирсянми, а бала, Гарабаьда «Хары бцлбцл тякжя Шушанын Жыдыр дцзцндя битяр» дейярдиляр мяня, амма мян инанмаздым. Чцнки ешитдиклярими сынамаьа ещтийаж йох иди. Инди вятяндян айры дцшяндян сонра бу ясрарянэиз чичяйи йашадыьымыз кянддя битирмяк истяйяндя дейилянлярин щягигятян дя доьру олдуьуну анладым. Беля баханда бура да Гарабаь торпаьыдыр. Амма билмирям бу ня сиррдир ки, хары бцлбцл бу торпагда битмяк истямир.

     Баба, ай баба. Бя сян дедийин чичяйин эюрцнцшц нежя олур? – дейя жинэилтили сясля гышгыран Мяфтун кишини хяйал аляминдян айырды.

     Щя, бу чичяйин юзцнц эюрмясян дя, она бянзяр бир чичяк эюрмцсян. Йадындадымы, кечян ил Расим ями Эянжядян гайыданда бизя бир чичяк эятирмишди йе. Деди ки, буну Йевлах базарында бир няфярдян алмышам. – дейя баба Мяфтуна няйи ися хатырлатмаьа чалышды.

     Щя, баба, йадымдады. О эцлцн цстцндя щяля бир бцлбцл дя отурмушду. Дцз дейирямми? – дейя сорушан Мяфтун эцжля няйи ися хатырлайыбмыш кими эюзлярини гыйараг башыны гашыды.

     Дцздцр, сян дейян кими гярибя шякли вар хары бцлбцлцн. Онун щяля торпагда нежя битдийини эюрсян лап мяяттял галарсан. Чичяйин лячякляри торпаьа доьру яйилиб, бцлбцл ися чичяйин цстцня гонараг башыны онун кюксцня яйиб. Хары бцлбцл гаршылыгсыз мящяббятин рямзидир, оьлум. О торпаьа баьлыдыр, торпаьы севир, бцлбцл ися бу чичяйин дярдиндян дяли диванядир. Хары бцлбцлц торпагдан чыхарсан о да тяляф олажаг, еля гойнундакы бцлбцл дя. Санки бцлбцлцн щяйаты чичяйин торпаьа олан мящяббятиндян асылыдыр. Бах, беля гярибя тарихчяси вар бу гярибя чичяйин. Амма онун юзцндя щеч бир гярибялик йохду. Ондакы етибардан савайы…Торпагларымызы тярк едяндян сонра нечя жаванларымыз мцхтялиф районлара, шящяря кючдц. Бир сюзля, щяйатын чямини тапыб уйьунлашдылар биня салдыглары йерин абу-щавасына. Амма йурдундан-йувасындан пярян дцшян бу гядяр Гарабаь жамаатынын арасында ян вяфалысы, ян сядагятлиси, торпаг, вятян севэиси иля йашайан биржя бу Хары бцлбцл имиш. Эюрцрсянми, о узун илляр кюк атдыьы, гойнунда битдийи вятян торпаьындан щеч он метр аралыгда беля эюйярмяк истямир.

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 196 | Добавил: danimarka | Дата: 20.09.2010

     Баба, ай баба, бя эюрян бу тохумлары бах о мяфтиллярдян о баша апарыб торпаьа басдырсаг, эюйяряр? – дейя сющбяти узадан Мяфтун нювбяти суалына жаваб эязди. Баба аьырлашмыш башыны галдырараг, эюзляри долмуш тярздя жябщя хяттиндя дцшмян сянэяри иля бизим сянэяримиз арасындан салынан тиканлы мяфтилляря бахды, бахды вя юзц дя билмядян йаманжа эюйняйяряк деди:

     Чятин. Истяр Физулинун бу кянди олсун, истярся дя дяййус ермянинин ялиндя олан о кянди. Торпаг щяр йердя ейниди, бала. Дедим ахы, о Шушадан савайы щеч йердя битмир.

     Бяс бялкя битди, бялкя битди. – дейян Мяфтун юзц дя анламадан гярибя инадкарлыг эюстярди. Баба нявясинин гялбини гырмамаг цчцн;

     Ня билим, башына дюнцм. Дцнйанын ишини билмяк олмур. Бялкя дя битди, – дейя онун балажа ялляриндян юпдц. Бир нечя эцн сонра мяскунлашдыглары кянддя гачгын гадынлардан икисинин рус дилиндя сющбятини динляйян Мяфтун, онлардан биринин ермянижя гырылдадыьыны эюрцб бабасындан;

     Баба, о ня дилдя данышыр? – дейя сорушмушду.

     Ня дилдя данышажаг, а бала, ермяни дилиндя. – дейя цряк долусу ащ чякян баба башыны буламышды.

     Бяс ермяни бизим дцшмянимиз дейил?

     Буна зярряжя гядяр дя шцбщян олмасын, бала.

     Баба, яэяр бизим арамызда ермяниляр варса, демяли, Ермянистанда да азярбайжанлылар йашайыр, елями?

Йох, жаным-эюзцм. Ораларын да бизим дядя-баба йурдумуз олмасына бахмайараг, Ермянистанда биржя дяня дя олсун азярбайжанлы йохдур. Щамысыны чохдан гырыб, говублар. Ясрлярля сцфрямиздян чюряк йейибляр, торпаьымызда малдарлыг иля мяшьул олуб онун немяти иля доланыблар. Сонра да еля бир ойун чыхартдылар ки, эял эюрясян. Йахшы йадымдады, Спитакда 1988 - жи илин декабр айынын йеддисиндя[1] зялзяля олан вахты дювлятимиз ермяниляря тяййаря иля

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 222 | Добавил: danimarka | Дата: 20.09.2010

_____________________________________________________

[1] 7 декабр 1988 илдя Ермянистанда даьыдыжы зялзяля баш верди вя бу зялзяля нятижясиндя тягрибян 20 мин инсан щялак олду.  Щямян яряфядя артыг Даьлыг Гарабаьын ятрафында миллятлярарасы мцнагишя инкишаф едирди вя илин сонуна йахын ися Ермянистандан азярбайъанлыларын кцтляви шякилдя говулмасы баш верди. Зялзяля баш верян эцн ися бир няфяр азярбайжанлы да хясарят алмады – чцнки, артыг Ермянистанда азярбайжанлы галмамышды. Лакин, щяля дя биз ващиб юлкядя йашайырдыг вя фялакят щаггында хябяр бцтцн Азярбайъаны силкяляди. Иттиффаг щюкцмяти Ермянистана щяр ъцря диггят вя гайьы эюстярирди вя Горбачов, ханымы вя совет щюкцмятинин диэяр рящбяр ишчиляри иля бирликдя Ермянистана учду. Азярбайъан дярщал Ермянистана йардым етмяйя галхды вя орайа карванлар - бензин, техника, кранлар эюндярди. Халг о заманлар беля бир суал гаршысында чарясиз галмышды – яэяр ермяниляр биздян йардым эюзлямирлярся, биз бу йардымы ня цчцн эюстярмялийик? Шащидляр, ермянилярин биздян йалныз йанаъаг гябул етдийини, ган дахил олдуьу заман ися, ону ачараг, тюкдцйцнц сюйляйирдиляр. Щярчянд бу мцтляг олараг азярбайжанлыларын ганы дейилди". Вя бцтцн бунларын фонунда Бинягяди райононун щярби комиссарлыьы артыг щярби гуллугда олмуш эянжляри щярби топлантыйа чаьырды, "Щям дя бу чох тяъли сурятдя баш верди вя инсанлары эежя икян йухудан ойандырырдылар. Жаванлары щярби комиссарлыгда топладылар. Онлар 80 няфяр иди. Вя цмумиййятля алай тяшкил етдиляр. 7-8 декабрда онлары щярби комиссарлыгда сахладылар.  Даща сонра ися 9 декабрда тяййаря мейданына апарараг, машынлары да дахил етмякля, йцклярин йерляшдирилдийи Ил-76 нишанлы йцк тяййарясиня отуртдулар. Тяййарянин щейятиндян 7-8 няфяри Рйазандан эялмиш рус тяййарячиляриндян ибарят иди.  Ил-76 Бакйа Рйазандан эялмишди. Бу нишанлы даща бир тяййаря вар иди вя бир гядяр кечмиш галан ясэярляри дя бу тяййаряйя отуртдулар вя о да биринжи тяййарянин ардынжа щавайа галхды.  

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 184 | Добавил: danimarka | Дата: 19.09.2010

Бу фажиядя саь галмыш Фяхряддин Пашайевин сюйлядийи кими биринжи тяййаря Кировакана чатачатда тяййаря енмяйя мажал тапмымыш партлайыш ешидилди. Тяййаря бир нечя щиссяйя парчаланды. Пашайевин бяхти эятирди, чцнки о бир нечя ясэярля тяййаряйя эеж яйляшдийиндян, отурмаьа йер тапмамышдылар. О заман онлар машынлардан биринин йцк йериня дырманараг, еля йцклярин цстцндя йухуйа эетдиляр. Онлар цч няфяр иди вя бу онлары хилас етди. Зярбя заманы машын йеря дяйди вя онлары йцк йериндян туллады. Зярбя нятижясиндя Пашайевин онурьа сцтуну зядя алды, лакин о, шок вязиййятиндя олмасына бахмайараг, узун мясафяни гача билди.  О щяля ясэярлик тяжрцбясиндян гязайа уьрамыш тяййарянин саламат галмыш бензин чянинин бир нечя санийя сонра партлайажаьыны йахшы билирди. О, бир гайанын йанына чатды вя онун архасында эизлянди. Бундан сонра даща бир партлайыш ешидилди ". Щадисянин сябябляри тящгиг олунмады. "Бу о заманки ССРИ цчцн марагсыз иди вя Ермянистан бу мясяля иля цмумиййятля марагланмырды. Щамы буну щава шяраити иля ялагяляндирди. Лакин сонра бизим щцгугшцнаслар метереоложи мялуматлары ялдя едяряк, айын 9 – у щава шяраитинин айдын олдуьуну ашкар етдиляр. Тяййаря даь иля тоггуша билмязди, чцнки Кироваканын ятрафында йасты гайалардан савайы щеч ня йохдур. Вя бу заман бизимкиляр тяййарянин йердян вурулмасы щаггында нятижяйя эялдиляр. Чцнки ермяниляр тяййарянин бирмяналы олараг Бакыдан учуб эялдийини билирдиляр. Мараглысы будур ки, бу яряфядя еля щямян йердя щцманитар йардым дашыйан Йугославийа тяййаряси вурулмушду. Вя апарылан тящгигатдан мялум олду ки, Йугославийа тяййаряси Кировакана учмаздан яввял Тцркийядя йеря енмиш вя еля орадан да щавайа галхмышды. Йягин ки, ким ися Тцркийя тяййарясинин учдуьуну дцшцнцб, ону да мящв етмишди. О заман щеч кими щеч няйи айдынлашдырмаг истямирди". "Пашайев галан ики няфярин саь гала биляъяйини эцман едир. Ола билсин ки, онлар йахынлыгдакы кяндя цз тутмушдулар. Лакин Пашайев кяндя эетмямяйи гярара алды. О узандыьы вязиййятдя тез-тез щцшуну итирирди вя бу заман тяййаря мейданында Бакыдан цчцб эялян икинжи тяййаря йеря енди. Газетлярдя икинжи тяййарядя эялян ясэярлярин партлайыш йериня гачараг, йалныз Пашайеви саь шякилдя ашкар етдиклярини йазырдылар.  Ону аьыр абу-щаванын щюкм сцрдцйц Кировакан хястяханасына йерляшдирдиляр. Ъаван оьлан эюзлярини ачаркян, гадынларын палатасында олдуьуну эюрдц. О щеч ня анлайа билмирди вя рус миллийятиндян

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 197 | Добавил: danimarka | Дата: 19.09.2010

     щуманитар йардым эюндярян дямдя атан да бу жийярийанмышлара кюмяк етмяк истяйян кюнцллцляря гошулмушду. Аллащ дюйсцн онлары. Бу азьынларын Сумгайытда тюрятдикляри тяхрибатдан сонра, Ермянистандан азярбайжанлылары говмаларындан сонра, гондарма Гарабаь Республикасыны елан етмяк цчцн бу щянэамянин мейдана атылмасындан сонра да халгымыз щямин эцндя онлара жан йандырды, балаларыны эюз эюря-эюря ода атды, «йазыгдылар, имдадына йетин» дейиб Ермянистана йоллады. Амма эюр бу нежя нанкор халгды ки, она кюмяк етмяйя эялянляри дя щавада вуруб ганларына гялтан еляди. Дай бундан артыг ня дейим? –дейя баба олуб-кечянляри нявясиня наьыл етди. Мяфтунун: 

     Баба, демяли, о тайда биржя дяня дя олсун азярбайжанлы галмайыб? - кими суалына ися гожа:

     Нийя ки, ай бала, галыб. Елоьлулларымызын наращат рущлары эязир о торпагларда. Онлар да бу тиканлы мяфтиллярин ужбатындан бу тайа кечяммирляр, -  дейя жаваб вермишди. Ертяси эцн ися нявяси иля тиканлы мяфтилин бу тайында дайанан баба нявясиня о тайы эюстяряряк:  - Щя, дярдин алым. О тайа диггятля бах. Вятянимизин бюйцк бир парчасы галыб орада. Мянжя дцнйада юз доьма торпаьында мяжбурян салынмыш дямир щасарын бир цзцндя дайаныб ичини йейя – йейя юз йурдуна тамаша етмякдян, онун щясрятини чякмякдян аьыр дярд йохдур. Дейирляр, вятян сярщяддян башланыр. Амма валлащ бизим торпаьымызын сярщяддини эюрмцрям. Бурда бир мяфтил, Аразын о бири тайында о бири мяфтил. Онун тиканлары бу торпаьын баьрыны чохдан дялиб. Биз ися бунун гаршысыны ала билмирик.

Бир мцддят мяфтиллярин гаршысында дайанан баба, нявясини сянэярдя гуллуг едян щярби бюлмянин гярарэащына апармыш вя орада гярярэащ командири Жяфярдян онларын жябщя хяттини дурбинля излямясиня изн вермяйи хащиш етмишди. Он йашынын тамам олмасына бахмайараг, йашындан гат-гат бюйцк эюрсянян гарабуьдайы гарабаьлы баласынын башына тумар чякян Жяфяр: 

Щя, оьул бала. Дойунжа баха билдинми? – дейя сорушан заман о:

Бахмаьына бахдым, амма беш илдян сонра мян даща бу дурбинля о торпаглара бахмайажам! Ямрсиз - филансыз доьрайыб-тюкяжям бу мяфтилляри! Торпаьыма гайыдажам! – дейиб командири балажа гялбинин тяпяри иля йаманжа кюврялтмишди…

HEKAYƏLƏR | Просмотров: 205 | Добавил: danimarka | Дата: 19.09.2010

BÜTÜN HÜQUQLAR QORUNUB